Fietsen lang niet altijd toegankelijk voor mensen met een beperking

Toegankelijkheid en persoonlijke mobiliteit staan in het VN-verdrag Handicap als rechten voor mensen met een beperking. Nederland heeft dit verdrag in 2016 bekrachtigd. Toch ervaren fietsers met een beperking vaak nog belemmeringen die het fietsen lastig of zelfs onmogelijk maken. Dat blijkt uit onderzoek van het Mulier Instituut onder fietsers met een beperking en professionals op dit gebied.

Kunnen fietsen is belangrijk

Regelmatig fietsen betekent regelmatig bewegen. Dat kan bijdragen aan een betere gezondheid, zowel fysiek als mentaal. Een bijkomend voordeel is dat fietsen kan bijdragen aan de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van mensen met een beperking. Wanneer lopen niet meer goed mogelijk is, is fietsen dat vaak nog wel.

Uit de interviews van het Mulier Instituut met elf fietsers met verschillende typen beperkingen blijkt dat fietsen voor de meesten van hen van grote betekenis is. Het geeft ze vrijheid en plezier en de mogelijkheid om actief te zijn.

Belemmeringen om te fietsen

Wel benoemen de fietsers een aantal belemmeringen die fietsen voor hen lastig of minder prettig maken. Bijvoorbeeld:

• Ingewikkelde en niet-eenduidige WMO-procedures om een vergoeding aan te vragen voor een aangepaste fiets
• Kwalitatief slecht wegdek
• Obstakels op de weg
• Parkeerproblemen: te weinig plek, plekken te ver weg van de eindbestemming en moeilijk toegankelijke fietsenstallingen
• Een gevoel van onveiligheid en onzichtbaarheid in het verkeer

Welke belemmeringen iemand ervaart, is meestal afhankelijk van het type beperking.

Belemmeringen zijn voor professionals herkenbaar

In een focusgroep met vijf professionals werd gereflecteerd op de ervaringen van de fietsers. De professionals herkenden een deel van de belemmeringen die de fietsers ervaren. Ook identificeerden ze een aantal uitdagingen die het moeilijk maken om de belemmeringen weg te nemen. Zoals:

• Er zijn wel richtlijnen voor toegankelijkheid, maar die zijn vaak niet verplicht. En niet iedereen kent ze
• Aangepaste fietsen zijn niet altijd duidelijk herkenbaar voor bijvoorbeeld handhavers. Je zou een sticker of bordje kunnen invoeren, maar niet iedereen wil zo duidelijk herkenbaar zijn als iemand met een beperking
• Er is niemand die landelijk zorgt dat er aandacht is en blijft voor een toegankelijke fietsomgeving

Het Mulier Instituut doet verder een aantal aanbevelingen aan belangenorganisaties, gemeenten en overheden om deze problemen te verhelpen. Meer lezen kan op de website van het Mulier Instituut.