Onderzoekers bij ETH Zürich - de denktank van Zwitserlands technische universiteiten - hebben een soort krachtvest, een draagbare textiele spier, ontwikkeld die mensen met een zwakke spierfunctie kan ondersteunen.

Tekst: Ad van Gaalen

Myoshirt_5©Florian_Haufe_ETH-Zurich-1600px Foto door Florian Haufe.

"Mijn armen werden steeds zwakker," zegt Michael Hagmann. Zijn diagnose: ziekte van Bethlem, een aandoening waarbij de spierkracht geleidelijk afneemt. Door de afnemende kracht in zijn armen ging Hagmann compenseren met andere spieren. Dat veroorzaakt onevenwichtige belasting, met alle problemen van dien. Beter zou het zijn om de armspieren een beetje hulp te geven. Marie Georgarakis kent het probleem. Als student werkte ze bij het ETH Sensory Motor Systems Lab. "Ziekenhuizen hebben prima oefenapparaten. Maar ze zijn niet in het dagelijks leven van de patiënt te gebruiken. Daar wilden we iets op vinden."

En dat werd het Myoshirt. Een draagbare exospier voor het bovenlichaam. Meer dan een oefenapparaat. Een soort vest, met een klein kastje waarin alle technologie geborgen zit. Het vest zelf bevat sensoren en een slim algoritme analyseert in een fractie van een seconde welke bewegingen de drager van plan is te gaan maken, en de kracht die daarvoor nodig is. Een motor levert kracht, via een kabeltje naar de betreffende exosteunspier. Het kabeltje is dus een soort alternatieve pees. De assistentie is altijd in overeenstemming met de bedoelingen van de gebruiker, die op elk moment controle heeft over de geleverde krachten.

Myoshirt_3©Florian_Haufe_ETH-Zurich-1600px Foto door Florian Haufe.

Test

Het systeem is op dit moment bij twaalf gebruikers getest: tien mensen zonder beperking, Michael Hagmann met zijn spierdystrofie en iemand met een dwarslaesie. ETH Zürich noemt de resultaten bemoedigend. Alle proefpersonen, ook de onbeperkten, konden met het Myovest veel langer een gewicht omhooghouden dan zonder. Maar de winst was voor Hagmann en de dwarslaesiepatiënt veel groter. De laatste zag zijn uithoudingsvermogen wel driemaal zo groot worden.

Het moet nog veel lichter, goedkoper, makkelijker...

Maatwerk

Maar dat wil niet zeggen dat het Myoshirt nu zomaar in productie genomen kan worden. Om het apparaat echt handig te maken, moet het onopvallend onder de kleding gedragen kunnen worden, en daarom moet alles nog een stuk kleiner. De motor en de control box wegen nu ongeveer 4 kilo. De onderzoekers denken eraan meer lichte uitvoeringen te maken, die maar één enkele lichaamsfunctie ondersteunen, al naar gelang een gebruiker er specifiek behoefte aan heeft. Zo zouden er dus maatwerk-exovesten ontwikkeld kunnen worden die een stuk lichter, goedkoper en bruikbaarder zijn.

Michael Hagmann heeft daarbij als ervaringsdeskundig ontwikkelaar een doorslaggevende rol. “Het ontwerp is een iteratief proces,” zegt hij. “Een proces waarbij stapje voor stapje de functionaliteit wordt verbeterd. Die verbeteringen komen alleen tot stand op basis van echte gebruikservaringen.”

Myoshirt_1©Florian_Haufe_ETH-Zurich-1600px Foto door Florian Haufe.

Altijd op de hoogte blijven?