Flinke kritiek van de VN op Nederland
De Verenigde Naties (VN) hebben flinke kritiek geuit op de manier waarop Nederland omgaat met mensen met een beperking. In een recent gepubliceerd rapport stelt het VN-comité vast dat Nederland achterloopt in het waarborgen van de rechten van deze groep. Vooral op het gebied van onderwijs, openbaar vervoer en de arbeidsmarkt schiet de toegankelijkheid ernstig tekort.
Nederland heeft acht jaar geleden het VN-verdrag Handicap ondertekend, waarin het land zich verplicht om de rechten van mensen met een beperking te beschermen en hun volledige deelname aan de maatschappij te bevorderen. Toch blijkt uit het rapport dat er grote problemen zijn in de uitvoering van deze afspraken.
Lokale verschillen en gebrek aan strategie
Volgens het VN-comité ontbreekt een duidelijke nationale strategie om de afspraken in het VN-verdrag Handicap na te komen. De decentralisatie van zorg en ondersteuning heeft geleid tot grote verschillen tussen gemeenten. Zo kunnen mensen met een beperking in het ene deel van het land veel betere ondersteuning krijgen dan in het andere deel, wat zorgt voor ongelijkheid. Jurist en ervaringsdeskundige Jiska Ogier bevestigt dit beeld aan de NOS. Zij beschrijft hoe de versnippering van regels op lokaal niveau het leven van mensen met een beperking bemoeilijkt. “Je moet een rolstoel aanvragen bij de gemeente, maar elke gemeente hanteert andere regels. Dit kan leiden tot frustratie en onzekerheid, vooral wanneer iemand verhuist en opnieuw door ingewikkelde procedures moet.”
Inclusief onderwijs en zorg tekortschietend
Het VN-rapport richt zich ook op de problemen in het onderwijs en de zorg. Er zijn te veel kinderen die afhankelijk zijn van speciaal onderwijs, omdat reguliere scholen onvoldoende toegankelijk zijn voor leerlingen met een beperking. Leerkrachten zouden bovendien onvoldoende voorbereid zijn om inclusief onderwijs te bieden. Ook dringt het comité aan op het stoppen van alle vormen van gedwongen zorg, vooral in de gehandicaptenzorg, jeugdzorg en geestelijke gezondheidszorg.
Aanbevelingen voor verbetering
Het VN-comité doet verschillende aanbevelingen aan Nederland. Het belangrijkste daarvan is het invoeren van landelijke normen en richtlijnen, zodat alle gemeenten dezelfde minimale standaarden hanteren voor zorg en ondersteuning. Dit moet voorkomen dat de rechten van mensen met een beperking afhankelijk zijn van hun woonplaats. Daarnaast moet er een einde komen aan gedwongen zorg en moet er gewerkt worden aan een inclusief onderwijssysteem. Ook roept het VN-comité op om mensen met een beperking meer inspraak te geven in het beleid dat hen aangaat, door hun structurele betrokkenheid bij besluitvorming te garanderen.
Nationale verantwoordelijkheid
Ieder(in) roept de Nederlandse overheid op om de aanbevelingen van de VN uiterst serieus te nemen en deze te verwerken in het nieuwe regeerprogramma en de nationale strategie. De belangenorganisatie pleit voor een fundamentele herziening van het overheidsbeleid, waarbij monitoring en handhaving essentieel zijn. Gemeenten moeten verplicht worden om de rechten van mensen met een beperking te waarborgen, ongeacht waar zij wonen. De tijd van vrijblijvende afspraken is volgens Ieder(in) voorbij; er is nu actie nodig om de achteruitgang in de positie van mensen met een beperking te stoppen.
Nederland moet uiterlijk in 2030 weer rapporteren aan het VN-comité over de voortgang op het gebied van mensenrechten voor mensen met een beperking