Alex Sijm in het theater
Jarenlang wist Alex Sijm (48) een succesvol bedrijf te runnen in een moeilijke business: het circus. Toen de spasmen in zijn benen progressief bleken, gooide hij het roer om. Nu staat hij in het theater en vertelt het verhaal van zijn boek 'Liggen blijven is geen optie'. De boodschap: elke tegenslag is een kans. Dit artikel verscheen eerder in Support Magazine editie 4 van 2024.
Tekst Thijs de Lange | Foto’s Ivo de Kok
Zijn gezicht straalt een haast kinderlijke vreugde uit, alsof hij elk moment kan gaan lachen door het plezier dat hij aan het leven beleeft. En dat terwijl Alex Sijm redenen genoeg zou hebben om gedesillusioneerd te zijn. Sinds zijn vierde heeft hij last van spasmes in zijn benen. Een paar jaar geleden kreeg hij te horen dat dit door een progressieve hersenaandoening komt: hereditaire spastische paraparese. “Ik dacht altijd dat ik een beschadiging aan het ruggenmerg had, door nieuwe medische inzichten zijn ze op die nieuwe diagnose gekomen. Ik merkte al dat ik achteruitging, dus het was een bevestiging. Alleen: ik kreeg te horen dat ik na vijf jaar in een rolstoel terecht zou komen, en dat was na twee jaar al het geval.”
Circusdirecteur
Alex heeft zich nooit laten leiden door tegenslagen. Sterker nog, hij is gewend om niet de weg van de minste weerstand te kiezen. Al van jongs af aan wilde hij in het circus. In de zomervakanties meldde hij zich bij circussen in de buurt aan om mee te helpen, en later reisde hij met circussen mee. Maar: zijn droom was zélf circusdirecteur worden. “Dat is geen voor de hand liggende keuze. Een circus is moeilijk winstgevend te maken en banken doen moeilijk”, vertelt hij.
Alex liet zich echter niet tegenhouden, hij spaarde genoeg geld bij elkaar en richtte een eigen circus op. In twintig jaar tijd maakte hij daar een bloeiend bedrijf van, met vier producties en veertig man personeel.
Spreker
Twintig jaar hetzelfde werk, tijd voor iets anders. Een paar dagen voor de eerste coronalockdown verkocht hij twee producties. En na de diagnose voelde hij zich zelfs genoodzaakt om ook de rest van het bedrijf te verkopen. “Het vak van circusproducent vraagt tien, twaalf uur per dag werken. Daar komt veel stress bij kijken, en die tijd had ik nu nodig voor mezelf.”
Alex besloot spreker te worden en zijn verhaal over ‘het leven van je droom’ te vertellen op congressen - in een circusjasje, dat wel - en daar kon hij van leven. “In een jaar tijd had ik vijftig opdrachten.” En nu, een paar jaar later, volgt er een boek met als titel ‘Liggen blijven is geen optie’ én een gelijknamig theatercollege.
Leeg boek
Het zaadje daarvoor werd gepland door zijn regisseur. “Toen mijn diagnose bekend werd, kreeg ik van hem een leeg boek. Hij zei: ‘Schrijf op wat je meemaakt, wat je voelt, wat het met anderen doet.’ Via dit boek en zijn college wil Alex anderen inspireren en motiveren met zijn eigen levensverhaal. “Ik vertel niet wat je moet doen, er zijn al genoeg coach- en veerkrachtboeken. Wel laat ik zien hoe ik het doe. Voor alles zoek ik altijd een praktische oplossing, en dat lukt me op een succesvolle manier.”
Geen hokjes
In dat theater wisselt Alex zijn verhaal af met een zanger, een muzikant en een acrobaat. Maar noem het geen circus, want dat is volgens hem nou juist het punt: “We zijn erg geneigd om te denken in hokjes. ‘Je hebt een beperking, dus dan kom je thuis te zitten met een uitkering.’ Die hokjes geven ons zekerheid. Tegelijkertijd weerhoudt dit denken ons ervan om veerkrachtig te zijn, om kansen en mogelijkheden te zien.” Volgens Alex moeten we ons dus beslist niet door hokjes laten tegenhouden. “Leg de lat altijd net iets hoger dan je zelf denkt dat je kunt springen. Dat is heel eng, maar dan kom je wel verder.”
Doen wat je leuk vindt
Het verwezenlijken van je droom begint bij het ontdekken van wat je leuk vindt om te doen. “Succes is betrekkelijk, wat voor de één een eerste stap is, is voor de ander het hoogst haalbare. De kern van het leven is dat te doen waar je van houdt.”
Alex haalt iets aan wat hij op een onderwijscongres meemaakte: “Een man opperde: moeten we niet realistischer zijn? Hij vertelde over een jongen die slecht ziet en die een Max Verstappen wilde worden. De man vond dat niet reëel. Maar: in het team van Max Verstappen werken ook honderden mensen. Soms hoeft je droom niet precies zo uit te komen zoals je ‘m bedacht hebt. Als je doet wat je leuk vindt, kunnen hele kleine dingen al voldoening geven.”
Eerst dromen
Alex’ tactiek is altijd geweest: eerst dromen en dan je plannen praktisch uitwerken. Zelfs bij het regelen van zijn eigen rolstoel heeft hij die tactiek toegepast. Het is immers vervelend als je een rolstoel nodig hebt, je kan er dan maar beter actief mee aan de slag gaan. “Ik meldde me niet meteen bij de gemeente om een rolstoel aan te vragen, eerst heb ik me verdiept in welke rolstoelen er allemaal zijn. En ik vond de beste.”
Hiermee creëerde Alex uit iets lastigs een droom, waarna hij die droom weer kon verwezenlijken. “Ik kwam bij de gemeente en zei: dít wordt de rolstoel. Daar gingen ze niet meteen mee akkoord, maar uiteindelijk heb ik ‘m wel met een pgb en een eigen bijdrage gekregen.”
Daarna diende zich wel een volgende tegenslag aan. Omdat Alex nu een rolstoel gebruikt, is zijn woning annex kantoor niet meer geschikt, want die is niet gelijkvloers. Hij heeft al een ander huis op het oog, en een kantoor heeft hij niet meer nodig. “Ik ga het uitzicht wel missen. Maar goed, er komt vast wel weer iets anders voor in de plaats.” Dat tekent Alex. Tegenslagen krijgt iedereen. Het gaat erom hoe je ermee omgaat.
Alex’ boek ligt inmiddels de boekwinkels. Het is dan ook als e-book verkrijgbaar. Prijs: hardcover € 22,50, e-book € 15,95.
