De afvalman

1 april 2023 Mari Sanders Sanne van den Elzen

Een beperking zit vaak in een klein hoekje. In vuile hoekjes, waar je ze totaal niet verwacht.

Ik neem u mee: mijn lief woont in Gent. Dus vervul ik sinds een jaar trots de rol van biculturele forens. Voor het werk ben ik in Nederland, voor de liefde steek ik over naar de zuiderburen. De Lage Landen zijn nu mijn thuis.

Met het verhuizen naar een nieuw huis komen er nieuwe routines, waar je als rolstoeler weer nieuwe oplossingen voor moet bedenken. Vaak genoeg voor problemen waarvan je nooit had gedacht dat die in een mensenleven ooit een probleem zouden worden.

Want hoe kraak je deze puzzel. Denkt u even mee? De vuilnisverzamelplek is onder in de parkeergarage, zo’n 300 meter rollen. Er staan drie tussendeuren en een steile helling op het parcours. Je hebt afgesproken met je lief dat jij het bed niet op hoeft te maken - zonder twijfel de meest verschrikkelijke huishoudelijke klus die er bestaat - zolang jij maar het vuilnis naar dat lokaal brengt. Per keer zijn er twee grote zakken te vervoeren: één zware voor huisvuil, één lichtere voor plastic. Je hebt een lichte manuele rolstoel ter beschikking. GO!

Maandenlang heb ik rollend lopen aankloten. Want leg je de zakken op schoot? Fout antwoord. Ze vallen ervanaf en het idee van afvalsmurrie over je kruis is geen aanlokkelijke wekelijks terugkerende scène. Bind je de zakken achter op de rolstoel? Veel te zwaar. Denkt u aan die steile helling? Vraag je de buren? Uiteraard niet. We gaan het zelf doen. Toch maar dat bed opmaken en de huishoudelijke taken herzien? Over mijn lijk.

De oplossing was relatief eenvoudig. Een handige schoonvader wiens vaderliefde door de gereedschapskist aan ons wordt doorgegeven. Hij zette onder een grote plastic bak een viertal wielen, boorde twee gaatjes, waardoor je een fietselastiek eraan kan haken en ziezo: als een trots, volleerd vuilnisman duw ik nu iedere zondag een berg afval in een bak voor me uit, handig aan de rolstoel vastgebonden.

Telkens moet ik ook weer even kort denken aan het sociaal model. ‘Iemand kan een beperking hebben van één of andere lichamelijke of geestelijke functie, een handicap wordt dit pas wanneer de samenleving drempels opwerpt.’

En die handicap is dus ook weer op te heffen. Met een extra set wielen, een plastic bak, een fietselastiek, een liefdevolle schoonvader en een intense haat voor het opmaken van ons tweepersoonsbed.

Mari Sanders

is film- en documentairemaker. Hij verwierf bekendheid met o.a. de tv-documentaires The Rolstoel Roadmovie (2019) en Mari Staat Op (2021). Mari is daarnaast artistiek leider van Wild Lam (2023), een professionele talentpool van jonge acteurs en makers die geloven in de kracht van beperking. 

Altijd op de hoogte blijven?